GRAMMATICA LATINA - pronomi indefiniti

INDEFINITI

1.      quis, quid » “qualcuno, qualcosa”, pronome

                        » indica una persona/cosa indefinita di cui è incerta l’esistenza

                        » si ritrova spesso nelle ipotetiche; spesso è seguito da un genitivo partitivo

qui, quae, quod » “qualche, alcuni”, aggettivo

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/ femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	quis	quid	qui	quae	quod
G	cuius	cuius	cuius	cuius	cuius
D	cui	cui	cui	cui	cui
A	quem	quid	quem	quam	quod
AB	quo	quo	quo	qua	quod
N	qui	quae	qui	quae	qua
G	quorum	quorum	quorum	quarum	quorum
D	quibus	quibus	quibus	quibus	quibus
A	quos	quae	quos	quas	qua
AB	quibus	quibus	quibus	quibus	quibus

2.      aliquis, aliqui » “qualcuno, qualcosa”, pronome

 » indica una persona indefinita di cui è però certa l’esistenza

aliqui, aliqua, aliquod » “qualche, alcuni”, aggettivo

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	aliquis	aliquid	aliqui	aliqua	aliquod
G	alicuius	alicuius	alicuius	alicuius	alicuius
D	alicui	alicui	alicui	alicui	alicui
A	aliquem	aliquid	aliquem	aliquam	aliquod
AB	aliquo	aliquo	aliquo	aliqua	aliquo
N	aliqui	aliqua	aliqui	aliquae	aliqua
G	aliquorum	aliquorum	aliquorum	aliquarum	ali quorum
D	aliquibus	aliquibus	aliquibus	aliquibus	aliquibus
A	aliquos	aliqua	aliquos	aliquas	aliqua
AB	aliquibus	aliquibus	aliquibus	aliquibus	aliquibus

3.      quispiam, quidpiam/quippiam » “qualcuno, qualcosa”, pronome

    » ha lo stesso valore di aliquis, aliquid, ma è molto più raro

quipiam, quaepiam, quodpiam » “qualche, alcuni”, aggettivo

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	quispiam	quidpiam	quipiam	quaepiam	quodpiam
G	cuiuspiam	cuiuspiam	cuiuspiam	cuiuspiam	cuiuspiam
D	cuipiam	cuipiam	cuipiam	cuipiam	cuipiam
A	quempiam	quidpiam	quempiam	quampiam	quodpiam
AB	quopiam	quopiam	quopiam	quapiam	quopiam
N	quipiam	quapiam	quipiam	quaepiam	quapiam
G	quorumpiam	quorumpiam	quorumpiam	quarumpiam	quorumpiam
D	quibuspiam	quibuspiam	quibuspiam	quibuspiam	quibuspiam
A	quospiam	quapiam	quospiam	quaspiam	quapiam
AB	quibispiam	quibuspiam	quibuspiam	quibuspiam	quibuspiam

4.      quisquam, quidquam » “alcuno, alcuna cosa”, pronome

  » usato nelle frasi negative o ipotetiche

ullus, ulla, ullum » “alcuno, alcuna” , aggettivo

	PRONOME			AGGETTIVO
	maschile/femminile		neutro	maschile	femminile	neutro
N		quisquam	quidquam	ullus	ulla	ullum
G		cuiusquam	cuiusquam	ullius	ullius	ullius
D		cuiquam	cuiquam	ulli	ulli	ulli
A		quemquam	quidam	ullum	ullam	ullum
AB		quoquam	quoquam	ullo	ulla	ullo
N		quiquam	quaquam	ulli	ullae	ulla
G		quorumquam	quorumquam	ullorum	ullarum	ullorum
D		quibusquam	quibusquam	ullis	ullis	ullis
A		quosquam	quaquam	ullos	ullas	ulla
AB		quibusquam	quibusquam	ullis	ullis	ullis

5.quidam, quaedam, quiddam » “uno, un tale, un certo”, pronome

                                                    » indica una cosa/persona reale ma che non si vuole o non si può specificare

   quidam, quaedam, quoddam » “un, una”, aggettivo (articolo indefinito italiano)

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	quidam	quiddam	quidam	quaedam	quoddam
G	cuiusdam	cuiusdam	cuiusdam	cuiusdam	cuiusdam
D	cuidam	cuidam	cuidam	cuidam	cuidam
A	quemdam	quiddam	quemdam	quamdam	quoddam
AB	quodam	quodam	quodam	quadam	quodam
N	quidam	quadam	quidam	quaedam	quadam
G	quorumdam	quorumdam	quorumdam	quarumdam	quorumdam
D	quibusdam	quibusdam	quibusdam	quibusdam	quibusdam
A	quosdam	quadam	quosdam	quasdam	quadam
AB	quibusdam	quibusdam	quibisdam	quibusdam	quibusdam

6.      quisque, quidque » “ciascuno, ognuno, ciascuna cosa”, pronome

                                     » non si trova mai all’inizio

quique, qua eque, quodque » “ciascuno, ogni”, aggettivo

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	quisque	quidque	quique	quaque	quodque
G	cuiusque	cuiusque	cuiuque	cuiusque	cuiuque
D	cuique	cuique	cuique	cuique	cuique
A	quemque	quidque	quemque	quamque	quodque
AB	quoque	quoque	quoque	quaque	quoque
N	quique	quaque	quique	quaeque	quaque
G	quorum	quorum	quorumque	quarumque	quorumque
D	quibisque	quibusque	quibisque	quibusque	quibusque
A	quosque	quaque	quosque	quasque	quaque
AB	quibusque	quibusque	quibiusque	quibusque	quibusque

7.      unusquisque, unumquidque » “ciascuno, ognuno, ciascuna cosa” pronome

unusquisque, unaquaeque, unumquodque » “ciascuno, ogni”, aggettivo

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	unusquisque	unumquidque	unusquisque	unaquaeque	unumquodque
G	uniuscuiusque	uniuscuiusque	uniuscuiusque	uniuscuiusque	uniuscuiusque
D	unicuique	unicuique	unicuique	unicuique	unicuique
A	unumquemque	unumquidquem	unumquemque	unamquamque	unumquodque
AB	unoquoque	unoquoque	unoquoque	unaquaque	unoquoque
N	uniquique	unaquaque	uniquique	unaequaeque	unaquaque
G	unorumquorumque	unorumquorumque	unorumquorumque	unarumquarumque	unorumquorumque
D	unisquibusque	unisquibusque	unisquibusque	unisquibusque	unisquibusque
A	unosquosque	unaquaque	unosquosque	unasquasque	unaquaque
AB	unisquibusque	unisquibusque	unisquibisque	unisquibusque	unisquibisque

8.      nemo, nihil » “nessuno, nulla”, può essere sia pronome che aggettivo (riferito solo a persone/cose)

nullus, nulla, nullum » “nessun, nessuna cosa”, aggettivo (ha funzione di pronome quando supplisce la declinazione difettiva di nemo e di nihil ai casi obliqui)

	PRONOME		AGGETTIVO
	maschile/femminile	neutro	maschile	femminile	neutro
N	nemo	nihil	nullus	nulla	nullum
G	nullius	nullius rei	nullius	nullius	nullius
D	nulli	nulli rei	nulli	nulli	nulli
A	neminem	nihil	nullum	nullam	nullum
AB	nullo	nulla rei	nullo	nulla	nullo

9.      neuter, neutra, neutrum » “nessuno dei due, né l’uno né l’altro”, pronome

	PRONOME
	maschile	femminile	neutro
N	neuter	neutra	neutrum
G	neutrius	neutrius	neutrius
D	neutri	neutri	neutri
A	neutrum	neutram	neutrum
AB	neutro	neutra	neutro

10.  quivis, quaevis, quidvis » “chi tu voglia”, pronome

11.  quivis, quaevis, quodvis » “quale tu voglia”, aggettivo

12.  quilibet, quaelibet, quidlibet » “chi ti piaccia”, pronome

   quilibet, quaelibet, quodlibet » “quale ti piaccia”, aggettivo

13.  utervis, utravis, utrumvis » “chi/quale tu voglia dei due”, pronome

14.  uterlibet, utralibet, utrumlibet » “chi/quale dei due ti piaccia”, pronome

15.  alius, alia, aliud » “altro (fra più di due), un altro”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	alius	alia	aliud
G	alius	alius	alius
D	alii/ali	alii/ali	alii/ali
A	alium	aliam	aliud
AB	alio	alia	alio
N	alii	aliae	alia
G	aliorum	aliarum	aliorum
D	aliis	aliis	aliis
A	alios	alias	alia
AB	aliis	aliis	aliis

16.  alter, altera, alterum » “l’altro (fra due), uno dei due”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	alter	altera	alterum
G	alterius	alterius	alterius
D	alteri	alteri	alteri
A	alterum	alteram	alterum
AB	altero	altera	altero
N	alteri	alterae	altera
G	alterorum	alterarum	alterorum
D	alteris	alteris	alteris
A	alteos	alteras	altera
AB	alteris	alteris	alteris

17.  uterque, utraque, utrumque » “l’uno e l’altro”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	uterque	utraque	utrumque
G	utriusque	utriusque	utriusque
D	utrique	utrique	utrique
A	utrumque	utramque	utrumque
AB	utroque	utraque	utroque
N	utrique	utraeque	utraque
G	utrorumque	utrarumque	utrorumque
D	utrisque	utrisque	utrisque
A	utrosque	utrasque	utraque
AB	utrisque	utrisque	utrisque

18.  ceteri, ceterae, cetera » “gli altri, tutti gli altri”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	ceteri	ceterae	cetera
G	ceterorum	ceterarum	ceterorum
D	ceteris	ceteris	ceteris
A	ceteros	ceteras	cetera
AB	ceteris	ceteris	ceteris

19.  reliqui, reliquae, reliqua » “gli altri, i rimanenti”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	reliqui	reliquae	reliqua
G	reliquorum	reliquarum	reliquorum
D	reliquis	reliquis	reliquis
A	reliquos	reliquas	reliqua
AB	reliquis	reliquis	reliquis

20.  plerique, pleraeque, pleraque » “la maggior parte, i più”, pronome e aggettivo

	PRONOME E AGGETTIVO
	maschile	femminile	neutro
N	plerique	pleraeque	pleraque
G	plerorumque	plerarumque	plerorumque
D	plerisque	plerisque	plerisque
A	plerosque	plerasque	plerosque
AB	plerisque	plerisque	plerisque